Paleodemografi
Tepecik-Çiftlik insanlarının demografik yapısı yaşam tablosu verileri üzerinden izlendiğinde topluluğun genel anlamda genç bir nüfus yapısına sahip olduğu söylenebilir. Yaşam şartları bir yandan doğan bireylerin yarısının beş yaşına basmadan ölmesine yol açmış görülmekteyken diğer yandan 45 yaşına ulaşabilmiş bireylerin sayısını ciddi bir şekilde sınırlamıştır (bu yaş sonrası yaşam beklentisi birkaç yılla sınırlıdır). Beş yaşında zirve noktasına ulaşan yaşam beklentisi genç erişkinliğin ilk aşamalarında bir durağanlık sergilemekle birlikte bu yaşa ulaşmış bir bireyin yaklaşık yirmi yıllık bir zaman daha hayatta kalabilme ihtimali olduğu görülmektedir. Bu anlamda topluluğun büyümekte olan bir populasyon yapısına sahip olduğunu söylemek yanlış olmaz. Ancak böyle bir demografik yapı günümüzle karşılaştırılamayacak ölçüde düşük bir ölüm yaşı ortalamasına da neden olmaktadır. Tepecik-Çiftlik topluluğu erişkinlerine ait ölüm yaşı ortalaması (yaklaşık 35 yaş) bununla beraber şaşırtıcı değildir ve hem Anadolu hem de Anadolu dışındaki Neolitik dönem topluluklarında bu durum yaygındır. Ölüm yaşı ortalamaları erken Neolitik dönem topluluklarından Çatalhöyük’te 32, Aşıklı’da 36.0, Çayönü’nde 35) ve Kfar HaHoresh’te 30.8 olarak hesaplanmıştır.
* Detaylı bilgi için bkz: Büyükkarakaya, A.M. (2017) Tepecik-Çiftlik Neolitik Topluluğunun Demografik Özellikleri.
Folklor ve Edebiyat Cilt 23, Sayı 92: 79-98.
Tepecik–Çiftlik Neolitik topluluğunda sütten kesme süreci
Sütten kesme süreci bebeklik döneminin önemli evrelerinden biridir ve farklı boyutlarıyla antropolojik araştırmaların konusu olmuştur. Günümüzde olduğu gibi geçmişte yaşamış arkeolojik topluluklarda da sürecin nasıl gerçekleştiğinin anlaşılması bu alandaki çeşitli uygulamaların farkında olmak için önemlidir. Tepecik-Çiftlik topluluğu sütten kesme süreci açısından incelenmiştir. Yaşları yenidoğandan 14’e uzanan 32 bireyin eser element analizleri yapılmış, temelde stronsiyum (Sr) ve kalsiyum (Ca) elementlerinin kemiklerdeki ile diyetteki miktarlarının belirlenmesi ile sütten kesme süreci değerlendirilmiştir. İnceleme sonucunda Tepecik-Çiftlik neolitik topluluğunda sütten kesme sürecinin yaklaşık bir yaşında başlamış olduğu anlaşılmıştır. Anadolu’daki diğer neolitik topluluklarla sütten kesme uygulaması açısından yapılan karşılaştırmada Tepecik-Çiftlik Orta Anadolu neolitik toplulukları arasında yer almıştır. Diğer arkeolojik ve antropolojik bilgilerle birlikte yapılan değerlendirme topluluktaki sütten kesme döneminin bebek ölümlülüğü ve gömü uygulamalarıyla ilişkili olduğunu göstermiştir.
* Detaylı bilgi için bkz: Büyükkarakaya, A.M., Akyol, A.A., Özdemir, K. (2017). Tepecik–Çiftlik Neolitik
topluluğunda sütten kesme sürecinin incelenmesi.
Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl 10, Sayı 1: 169-196